आयुर्वेद शब्द आयुंवेद शब्दको संयोगबाट बनेको हुन्छ, अर्थात् आयुको सम्पूर्ण ज्ञान जुन शास्त्र वा विद्याबाट प्राप्त हुन्छ, त्यो आयुर्वेद हो । यो शब्द आफैमा यति गरिमायुक्त रहेको छ कि जीवन विज्ञानका अनेक व...
चिप्लो बोल्नेबाट जोगिनुपर्छ, प्याच्च बोलिहाल्नेको मनमा कुरा हुँदैन भनेजस्तै मुख बनाउने चिनीका फाइदा कहीं कतै भेटिँदैन । जहाँ गए पनि चिनीले बेफाइदै गर्छ तर खाँदा मुख मीठो बनाउँछ । अत्यधिक चिनी अर्थात्...
स्वस्थ व्यक्ति एवं रोगी दुवैले आहार र औषधिको भेद जान्नु जरुरी छ । जब कुनै निश्चित विधि, मात्रा, काल र संयोगको ख्याल गरी सेवन गरिन्छ त्यस वेला आहार नै औषधि बन्दछ । तर त्यही कुरा कुनै नियमविना केवल ऊर्ज...
कृष्णबहादुर कुमाल
इतिहास केलाउँदा सुपलाई जानेर नजानेर विविध प्रकारले उपभोग गरिएको पाइन्छ । इतिहासको धेरै पुरानो कालखण्डदेखिनै खानपिनको कुनै न कुनै रुपमा यसको प्रयोग भएको देखिन्छ । शुरु शुरुमा झोलिल...
नुरराज कँडेल (नवराज)
दशदेखि पन्ध्रौं शताब्दी तिरको कुरा हो । त्यस बेलासम्म रक्सि आधुनिक तरिकाले बनाउन थालिसकिएको थियो । विश्वभर यसलाई व्यवसायिकरण गर्ने अनेक शेलीहरूको अभ्यास भइरहेको थियो । कसैले झा...
नुरराज कँडेल (नवराज)
अल्कोहलको उत्पत्ति यसै समयमा भयो भन्ने लिखित दस्तावेज नभए पनि ढुंगे युगको अन्त्यतिर लगभग १२ हजार वर्ष पहिला घरेलु स्तरबाट शुरु भएको मानिन्छ । त्यसबेला सडाउने प्रक्रिया (Ferment...
नुरराज कँडेल
कुनै दूषित खाद्य तथा पेय उपभोग गरेर निम्तिने कारण तत्व रोग भएमा त्यसलाई फुड पोइजन भनिन्छ र यसको आधारक्षेत्र फरक फरक छ । खाइने–पिइने कुराको मापदण्ड नपुगेको वा गलत तरिकाले बनाई खाएको, पि...
सामान्यतया मानिसहरु आफूलाई स्वस्थ र तन्दुरुस्त भएको महसुस गर्छन् र आफ्नो शरीरको कुनै पनि अंगमा जीवाणुको संक्रमण भएको जानकारी राख्दैनन् । तर प्राय सबै मानिसको नाक र मुख धेरै विषाक्त क्षेत्र हो वा खराब ...
नुरराज कँडेल
मांशहारी खानामा माछालाई बढी महत्वका साथ हेरिन्छ । कतिपय मासुजन्य खाद्य पदार्थमा शरीरलाई हानि पुर्याउने तत्वहरु हुन्छन्, जसमा खराब चिल्लो वा कोलेस्ट्रोल, पचाउन गाह्रो, कब्जियत लगायतका स...
